Թթվածին, օզոն, օքսիդներ, այրում

Նախագծի բովանդակությունը.
1. Թթվածնի տարածվածությունը երկրագնդի վրա
2. Թթվածնի ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները                
3. Թթվածնի կիրառումը
4. Օքսիդավերականգնման ռեակցիաներ, օրինակներ
5. Լաբորատոր փորձ՝ <<Օդի բաղադրությունը>>

Անհատական-հետազոտական աշխատանք.
1. Թթվածին
2. Ի՞նչ է մթնոլորտը, շերտերը

Առաջադրանքներ՝Հաստատեք կամ հերքեք  պնդումների  ճշմարտացիությունը  օքսիդների  վերաբերյալ.

1. Թթվածին պարունակող  երկտարր  միացություններ են, որոնցում  թթվածնի  օքսիդացման  աստիճանը  -2  է: ՃԻՇՏ Է
2. Բոլոր օքսիդները  ջրում  լուծելի  են: ՍԽԱԼ Է
3. Բոլոր օքսիդները   փոխազդում  են  թթուների  հետ: ՍԽԱԼ Է
4. Հիմնային օքսիդները, փոխազդելով  թթուների  հետ, առաջացնում  են  աղ  և  ջուր: ՃԻՇՏ Է
5. Ըստ CaCO₃  → CaO  +  CO₂  ռեակցիայի հավասարման  ստացված  թթվային  օքսիդի  զանգվածը  ելային  աղի  զանգվածի  56 %- ն  է: ՃԻՇՏ Է
6. Na₂O, CO₂, N₂O₅, CaO, SO₃  օքսիդների  շարքում  գրված  է  երեք  հիմնային  օքսիդ: ՍԽԱԼ Է
7. Գիտելիքի ինքնաստուգում՝ <Ջրածին; Թթվածին>>

1. Արտահայտություններից  ո՞րն  է  ճիշտ  ջրածին  տարրի  մասին.
ա) ջրածինն  ամենաթեթև  գազն  է
բ) ջրածինը  մտնում  է  թթուների  բաղադրության մեջ
գ) ջրածինը  փոխազդում  է  թթվածնի  հետ
դ) ջրածինն  աստղերի  մթնոլորտի  հիմնական  բաղադրամասն  է:

2. Լաբորատորիայում  ջրածին  կարելի է ստանալ  որոշ  մետաղների  և  թթուների  փոխազդեցությունից: Գրեք  այդպիսի  ռեակցիայի  հավասարման   օրինակ….  
Zn+H₂SO₄=ZnSO₄+H₂ 

3. Ինչպե՞ս  են  անվանում  երկու  ծավալ  ջրածնի  և  մեկ  ծավալ  թթվածնի    խառնուրդը.     
1) շմոլ  գազ                  
2) շառաչող  գազ                      
3) թունավոր  գազ                  
4)  ջրագազ                                                                                                           

4. ա) Նշված  մետաղներից  ո՞րը  կփոխազդի  թթվի  հետ. առաջացնելով   ջրածին.
1) Cu                    
2) Ag          
3) Al                     
4) Hg
բ) Գրեք  այդ  մետաղի  և   աղաթթվի  հետ  քիմիական  ռեակցիայի  հավասարումը:
2Al +6HCl=2AlCl₃+3H₂ տեղակալման ռակցիա
գ) նշեք  ռեակցիայի  տեսակը և կատարեք հաշվարկ` քանի՞ լիտր ջրածին կստացվի (ն.պ), եթե վերցրել են 5, 4 գրամ մետաղ։
m(Al)=5, 4 գրամ
M(Al)=27գ/մոլ
Vm=22,4գ/մոլ
n(Al)=m/M=5,4/27=0,2մոլ
n(H₂)=3*0,2/2=0,3մոլ
V(H₂)=n(H₂)*Vm=0,3*22,4=6,72լ

5. Փակ  անոթում  պայթացրել  են  10գ  ջրածին  և  16գ  թթվածին:
ա) Ո՞ր  գազն  է  մնացել  պայթունից  հետո.                      
1. չի  մնացել                       
2. թթվածին                      
3. երկուսն  էլ  
4. ջրածին   
բ) Գրել  ռեակցիայի  հավասարումը…..
2H₂₊O₂=2H₂O
գ) Քանի՞  գրամ  ջուր  կստացվի …..                           
M (H₂)=2*1=2գ/մոլ
M(H₂O)=2*1+16=18 գ/մոլ
m(H₂O)= 2*18=36գ           

6. Ոˆր  միացության մեջ  է  թթվածնի պարունակությունը ամենամեծը,  պատասխանը  հիմնավորեք հաշվարկով.   
1) H₂O            
2) CO₂                
3)  CuO               
4) CaCO₃   

7. Ի՞նչ օքսիդացման աատիճաններ կարող է ցուցաբերել թթվածինը միացություններում.
1) 0, +1, -1
2) -2, -1, 0
3)  +1, 0, -1
4) -2, 0, +2

8. Հետևյալ արտահայտություններից ո՞րն է վերաբերում թթվածին պարզ նյութին.
ա) թթվածինը մարդու օրգանիզմի հիմնական տարրերից է
բ)  մեկ լիտր ջրում լուծվում է 30 մլ թթվածինը 20 աստիճանում
գ) ջրի զանգվածի 88,9%-ը թթվածինն  է
դ)սպիտակուցի բաղադրության մեջ մտնում են հիմնականում ածխածին, թթվածին,   ազոտ, ջրածին տարրերը
ե) թթվածին  է ստացվում ֆոտոսինթեզի ժամանակ
զ) կենդանիները շնչում են թթվածին
1) ա բ գ
2) բ ե զ
3) գ դ ե
4) ա ե զ

9. Գրեք ներքոբերյալ անօրգանական շղթաների ռեակցիաների հավասարումները, հավասարեցրեք և նշեք  ռեակցիայի  տեսակը.
ա) Մետաղ-հիմնային օքսիդ-հիմք-աղ` Ca→ CaO →Ca(OH)₂→  CaCl₂
2Ca+O₂→2CaO միացման ռակցիա
CaO+H₂O→Ca(OH)₂ միացման ռակցիա
Ca(OH)₂+2HCl→CaCl₂+2H₂O փոխանակման ռակցիա

բ) Ոչ մետաղ→ թթվային օքսիդ→ թթու→ աղ`P→P₂O₅→H₃PO₄ →Na₃PO₄
4P+5O₂→2P₂O₅ միացման ռակցիա
P₂O₅+3H₂O→2H₃PO₄ միացման ռակցիա
H₃PO₄+3NaOH→Na₃PO₄+3H₂O փոխանակման ռակցիա
Na₃PO₄+3HCl→3NaCl+H₃PO₄