Posted in Գրականություն 11

Յիյուն Լի «Լացելու կարողությունը»

Նոր օր, նոր հեղինակ։ Այսօր բացահայտեցի մի նոր հեղինակի՝ Յիյուն Լինին, ով  չինական ծագումով ամերիկացի գրող է: Ընթերցեցի նրա «Լացելու կարողությունը», պատմվածքը շատ հետաքրքիր էր և ասելիքով լի։ Այն պատմում էր մի աղջկա մասին, ով հարազատների կորցնելուց հետո էր սկսում հասկանալ նրանց արժեքն ու ունեցած կարևորությունն իր կյանքում։

Պատմվածքի մտքի մասին ասելիքս շատ չէր, սակայն ուցում եմ նաև անդրադարձ կատարել գրելաոճի վրա։ Անձամբ հավանեցի գրելաոճը (այս դեպքում կարելի է նաև ասել թարգմանությունը)։ Այն ամբողջությամբ թարգմանված չէր գրական հայերենի սահմանները պահելով, սակայն միևնույն ժամանակ խոսակցական հայերենն էլ շատ չէր։ Թարգմանված էր հենց այնպես, ինչպես սիրում եմ կարդալ, որովհետև գրելաոճից է կախված՝ ընթերցողը կընկղմվի ստեղծագործության մեջ, թե՝ ոչ։

Շարունակել կարդալ “Յիյուն Լի «Լացելու կարողությունը»”
Advertisement
Posted in Գրականություն 11

Անրի Գրիգորյան «Կինը»

Անրի Գրիգորյան «Կինը»

«Կինը» պատմվածքը շատ հետաքրքիր էր և առեղծվածային։ Ստեղծագործության գաղափարի վերջնական եզրահանգման չկարողացա գալ, սակայն ունեմ որոշ մտքեր։ 
Պատմվածքի գլխավոր կերպարներից մեկը՝ տղամարդը, ցուցաբերում էր մեծ հետաքրքրություն իր հարևանուհու և նրա դեղձենու նկատմամբ։ Հարևանուհին առեղծվածային կերպար էր և անհայտ, իսկ դեղձենին կարծես լիներ արգելված պտուղը։ Դե կարծում եմ՝ պարզ է ենթադրելը, որ հենց այդ «անհասանելի» լինելն էր տղամարդու համար հետքարքրություն դարձել։
Պտմվածքի ընթացքում պարզվում է, որ այդ կինն ամենևին էլ այն չէր, ինչ ներկայանում էր, քանի որ ծեր կնոջ տանը կար փակվաղ մի գեղեցիկ ու երիտասարդ աղջիկ, որը ինչպես պարզվեց պատմվածքի վերջում նրա «ես»-ն էր։
Այդ երիտասարդ աղջիկը հենց հարևանուհին էր, իսկ դեղձենին իր «սիրտը»: Նա չէր թողնում, որ իր «սրտին» ինչ-որ մեկը մոտենար: Բայց տղային հաջողվեց մտենալ և նույնիսկ համտեսել այն։ Իսկ մանդարինը, որը տղամարդը հանեց իր գրպանից, տղայի «սիրտն» էր:

Posted in Գրականություն 11

Մարթա Ուելս

Հարցազրույց

Նախկին գրառումներս հաշվի առնելով, դժվար չէ ենթադրել, որ տարված եմ գրականությամբ։ Այսօր բացահայտեցի մի նոր հեղինակի՝ Մարթա Ուելսին, ով հայտնի է իր ֆանտաստիկայի ժանրում ստեղծագործած գրքերով։ Անձամբ ֆանտաստիկ ժանրով այդքան էլ հետաքրքրված չեմ, սակայն մոտակա ժամանակներս պլանավորում եմ դա ևս փորձել։ Ընթերցելով Մարթա Ուելսի հարցազրույցը Լուսինե Շահնազարյանի հետ, որոշ բաներ հայտնի դարձավ ինձ համար հեղինակի մասին։

Շարունակել կարդալ “Մարթա Ուելս”
Posted in Գրականություն 11

Վիգեն Խեչումյան

Շատ եմ սիրում զբաղվել ընթերցանությամբ, իսկ առավել շատ նախընտրում եմ ընթերցել ժամանակակից գրականություն։ Այսօր ծանոթացա ժամանակակից գրողներից մեկի՝ Վիգեն Խեչումյանի, ստեղծագործությունների հետ։ Նախ ուսումնասիրեցի նրա կենսագրությանը։ Իմացա, որ ավարտել է Երևանի պետական համալսարի պատմության ֆակուլտետը, աշխատել է Մատենադարանում, մասնակցել հայրենական մեծ պատերազմին։ Նրա առաջին ստեղծագործությունը տպագրվել է 1939 թվականին։
Փնտրեցի նրա ստեղծագործությունները՝ ընթերցանության համար, սակայն առցանց տարբերակով ինձ հաջողվեց գտնել միայն «Ծաշկողի որտին» և «Գլուխգործոցը»։
Սկզբում ընթերցեցի «Ծաղկոծի որդին»։ Անկեղծ ասած, սկզբում վերնագիրը չհետաքրքրեց, սակայն սկսեցի ընթերցել։ Չէի սպասում նման ընթացքի և հանգուցալուծումների։ Այն մի պահ նույնիսկ ստիպեց հուզվել։
Ուզում եմ մի փոքր խոսել ծաղկողի որդու՝ Կարենի, կերպարի մասին։ Տղան աչքի էր ընկնում իր նպատակասլացությամբ, աշխատասիրությամբ, նաև կարեկցանքով։ Կարծում եմ նրա կերպարը պետք է օրինակ ծառայի մարդկանց համար։
Հետո ընթերցեցի «Գլուխգործոցը»։ Սակայն ես արդն փոքր ինչ գերված լինելով նախորդ ստեղծագործությունից, այս մեկի գաղափարը այդքան էլ հստակ չընկալեցի։
Նրա ստեղծագործություններն ընթերցելուց հետո հասկացա, որ նա շատ հայրենասեր է եղել, որովհետև ընթերցածս երկու ստեղծագործությունների հիմքում ընկած էր մանրանկարչությունը, որն ինչպես գիտեն շատ տիպիկ է հայկական Աստվածաշնչին։

Posted in Գրականություն 11

Սպասող մարդու օրագիր

Սպասող մարդու օրագիր

Սպասող մարդու օրագիրը իրանական բանաստեղծությունների ժողովածու է։ Հեղինակների մեծ մասը՝ որոնց ստեղծագործությունները տեղ են գտել ժողովածուում, կանայք են։ Ժողովածուն ունի վերը նշված վերնագիրը, որովհետև աշխատանքները գրված են սպասման մասին և լի են կարոտով։ Բանաստեղծությունների ասելիքը թաքնված չէ տողատակերում, այն լիարժեք հասկանալու և իմաստն ենկալելու համար անհրաճեշտ է պարզապես տրամադրված ընթերցել։ Դրանք ընթերցելը շատ հետաքրքիր էր, բայց միևնույն ժամանակ ցավեցնող, որովհետև բանաստեղծությունների շարքն ամբղջ կյանքը սպասումով անցկացնելու մասին է, բայց միաժամանակ գիտացելով, որ որ այդ սպասումներն անիմաստե են և երբեք չեն դառնա իրականություն։

Posted in Գրականություն 11

Հուշանգ Մորադի Քերմանի «Գրքասերը»

Պատմվածքը

Առաջին անգամ էի ընթերցում պարսիկ գրող Հուշանգ Մորադի Քերմանի ստեղծագործությունը։ Հեղինակի հետ ծանոթության համար ընտրեցի «Գրքասերը» պատմվածքը։ Կարծում եմ՝ ընտրությունս կանգ առավ դրա վրա, որովհետև վերնագիրը հետաքրքրեց։ 

Պատմությունը շատ հետաքրքիր էր և հեշտ ընթերցվող։ Այն մի փոքրիկ տղայի մասին էր, ով օրերից մի օր տան համար սնունդ գնելուց հետո վերադարձավ տուն և սնունդը փաթաթող գրքի էջը աղբարկղը նետելու փոխարեն սկսեց ընթերցել այն։ Այդ մի քանի էջը նրան շատ հետաքրքրեց և վերաձարձավ խաութ՝ գրքի մյուս մասերը վերձնելու նպատակով։ Ընթացքում ունեցավ բախում վաճառողի հետ, բայց ի վերջո հասավ իր ուզածին։ Գիրքն ամբողջությամբ ընթերցելուց հետո ավլի տարվեց դրանով։ Սակայն կար մի բացասական կետ՝ գրից որոշ կարևոր էջեր պակասում էին և տղան տարբեր գրախանությներով շրջելուց և գիրքը չգտնելուց հետո որոշեց ինքնուրույն գրել գրքի ընթացքն ու ընթերցել։
«Վերադարձա տուն, սակայն մտքերով գրքի և փոքրիկ տղայի պատմության հետ էի։ Անավարտ պատմությունը գլխիցս դուրս չէր գալիս։ Նման էի մի մարդու, որը շատ ծարավ է և կարողացել է սառն ու քաղցրահամ ջրով միայն շուրթերը թրջել կամ մի քիչ խմել, բայց նրա ձեռքից հանկարծ խլել են ջրով լի բաժակը։ Պետք է իմանայի պատմության ավարտը։»

Շարունակել կարդալ “Հուշանգ Մորադի Քերմանի «Գրքասերը»”
Posted in Գրականություն 11

Ձիու խորհրդանիշը՝ «Սասնա Ծռերում»

Քուռկիկ Ջալալու խորհրդանիշը էպոսում ամենամշուշոտներից է, իսկ նրա խորհուրդը՝ ամենանշանավորներից: Անկասկած է, որ էպոսում Քուռկիկ Ջալալին հայ դիցհերոսների համար շատ հարազատ, թանկագին ու խորհրդավոր է, այն աստիճան, որ նրանք իրենց կյանքը, թշնամու դեմ դուրս գալն ու հաղթելը չեն պատկերացնում առանց նրա:

Ոգեգիտության և երազաբանության մեջ ձին ոգեղենության, ուժի, աստվածատու շնորհների, կյանքի անկասելի ընթացքի, «մուրազի» խորհրդանիշ է: Էպոսաստեղծ մեր ազգը այդ խորհրդանիշին է դիմել՝ արտահայտելու իր կյանքի՝ անչափ կենսալից աստվածատու խորհուրդներից մեկը: 

Պատահական չէր նաև ձիու անվան ընտրությունը: Քուռկիկ՝ հավերժ երիտասարդ, չծերացող, ժամանակ-տարածությունում հավերժ նորոգվող է, Ջալալին՝ հրեղեն, անմահ ոգի է եւ ո՛չ մարմնավոր գոյություն:

Շարունակել կարդալ “Ձիու խորհրդանիշը՝ «Սասնա Ծռերում»”
Posted in Գրականություն 11, Թարգմանություն

Երգ իմ Սիդի մասին / El cantar de Mio Cid

Song of my Cid

«Երգ իմ Սիդի մասին»-ը 12-րդ դարի կեսերի իսպանական առասպել է, որը համարվում է իսպանական գրականության ամենավաղ պահպանված հուշը, միջնադարյան լավագույն առասպելներից, ինչպես նաև իսպանական գրականության գլուխգործոցներից մեկն է։

Այն բանաստեղծական ոճով գրված առասպել է, որը պատմում է թագավորական անկման և 11-րդ դարի կաստիլիացի ազնվական և ռազմական առաջնորդ Ռոդրիգո Դիաս դե Վիվարի մասին, որը հայտնի է որպես Սիդ, ով էլ իր հերթին դարձել է Իսպանիայի ազգային հերոսը։ Բանաստեղծության բնօրինակ ձեռագիրը, որը ենթադրվում է, որ ստեղծվել է մոտ 1140 թվականին, կորել է:

Շարունակել կարդալ “Երգ իմ Սիդի մասին / El cantar de Mio Cid”
Posted in Գրականություն 11

«Նավզիկե» Եղիշե Չարենց

«Նավզիկե» պոեմը Չարենցը նվիրել է իր կյանքում ամենանշանակալից կանանց՝ Իզաբելային և Արփենիկին։ Նավզիկն այստեղ Չարենցի կնոջ իդեալն է։

Մերթ աղջկա նման, մերթ մանկական տեսքով,
Մերթ որպես կին՝ տեսած երազի մեջ,—
Մերթ իբրև կույս անեղծ, մերթ մի Մանոն Լեսկո —
Պատկերացել է ինձ — իմ Նավզիկեն։

Մերթ սպիտակ, որպես մարմարոնյա արձան,
Մերթ միկենյան կավե մի վազի պես,—
Մերթ եբենյա մարմնով եգիպտուհի դարձած՝
Հմայել է հեռվից իմ Նավզիկեն։—

Շարունակել կարդալ “«Նավզիկե» Եղիշե Չարենց”