1.Որոշեք ցրող ոսպնյակի օպտիկական ուժը, եթե նրա կեղծ կիզակետը գտնվում է ոսպնյակից 200 սմ հեռավորության վրա:
Ցրող ոսպնյակ
Կողծ կիզակետ — 200 սմ = 2մ
D — ?
D = 1/F
D = 1/2 = 0.5 դպտր
Շարունակել կարդալ “ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ 05.04-09.04”Month: Մայիս 2021
ՈՍՊՆՅԱԿՆԵՐ: ՈՍՊՆՅԱԿԻ ԲՆՈՒԹԱԳՐԵՐԸ: ՕՊՏԻԿԱԿԱՆ ՈՒԺ 05.04- 09.04 2021
Լույսի անդրադարձման և բեկման երևույթները օգտագործվում են լուսային ճառագայթների տարածման ուղղությունը փոխելու նպատակով՝ տարբեր օպտիկական սարքերում, ինչպիսիք են մանրադիտակը, աստղադիտակը, խոշորացույցը, լուսանկարչական ապարատը և այլն:
Առիւծ եւ աղուէս
Առիւծ մի կորիւն ծնաւ, եւ ժողովեցան կենդանիքն ի տես եւ յուրախութիւն: Գայ աղուէսն ի մէջ բազմամբոխին եւ մեծահանդիսիւ նախատեաց զառիւծն յատեանն բարձր ձայնիւ եւ անարգեաց, թէ`
— Ա՞յդ է քո կարողութիւնդ, զի մի՛ կորիւն ծնանիս եւ ոչ բազում:
Պատասխանի ետ առիւծն հանդարտաբար եւ ասէ.
— Այո՛, մի՛ կորիւն ծնանիմ, բայց առիւծ ծնանիմ եւ ոչ աղուէս քան զքեզ:
Բառարան
Ի տես եւ յուրախութիւն — տեսնելու և ուրախանալու
Գայ — գալիս է
ի մէջ բազմամբոխին — բազմամբոխի (հավաքվածների մեջ)
մեծահանդիսիւ — այստեղ` հանդիսականների ներկայությամբ
զառիւծն — առյուծին
ծնանիս — ծնում ես
պատասխանի ետ — պատասխան տվեց, պատասխանեց
ասէ — ասում է
ծնանիմ — ծնում եմ
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.Ճիշտ կարդա այս բառերը.
Զքեզ, առիւծ, կորիւն, կարողութիւն, յուրախութիւն, յատեանն, գայ, աղուէս, նախատեաց, անարգեաց:
2.Այս բառերն ու բառակապակցություններն աշխարհաբար դարձրու.
Կենդանիքն – կենդանիները
Ծնաւ – ծնեց
ժողովեցան – հավաքվեցին
նախատեաց – նախատեց
անարգեաց – անարգեց
բարձր ձայնիւ – բարձր ձայնով
ոչ աղուէս քան զքեզ – ոչ աղվես քեզ պես
3.Գրաբար դարձրու առակի համառոտ փոխադրությունը.
Առյուծը մի կորյուն ծնեց, և աղվեսը նախատեց նրան (զնա), որ մի´ կորյուն է ծնում և ոչ բազում: Իսկ առյուծը պատասխանեց.
— Մի կորիւն եմ ծնում, բայց առիւծ:
Առիւծ մի կորիւն ծնաւ, եւ աղուէսն նախատեաց զառիւծն, որ զի մի՛ կորիւն ծնանալ եւ ոչ բազում:
— Մի՛ կորիւն ծնանիմ, բայց առիւծ:
4.Ի՞նչ է ցույց տալիս առակը:
Առակը ցույց է տալիս, որ ամեն ինչը չէ, որ քանակով որոշվում է նրա որակը։ Աղվեսը ծնում է բազմաթիվ ձագեր, սակայն նրանք չունեն նույն ուժը, հզորությունը, ինչն ունի առյուծի ձագը՝ կորիունը։
5.Նույն բովանդակությամբ մի պատմություն գրիր, որի հերոսները մարդիկ են:
Կային երկու հարեվաններ, նրանցից առաջինն ուներ հինգ երեխա, իսկ երկրորդը՝ ընդամենը մեկ։ Առաջին հարևանը միշտ ծաղրում էր երկրորդին, սակայն երկրորդը չէր ընկճվում այդ խոսքերից։ Երկրորդը իր ամբողջ օրը տրմադրում էր իր միակ որդուն, նա նրան դասիարակում էր, օգնում էր դասերը կատարել, և միասին ստեղծում էին բազմաթիվ արկածներ։ Առաջին հարևանը չէր հասցնում բոլոր երեխաներին օգնել դասերը կատարել, գնալ զբոսանքների և դաստիարակել․ նրա երեխաները մեծանում էին ինքնուրույն։
Անցնում են տարիներ։ Երկրորդի որդին հասել էր մեծ բարձունքների՝ դարձել էր հանրախանաչ բժիշկ, ուներ բարի համբավ և միշտ օգնում էր մարդկանց։ Առաջինի երեխաները ոչնչի չէին հասել, նրանք չունեին կարգին կրթություն և այդ պատճառով չէին կարողանում գտնել կարգին աշխատանք, չունեին մարդկանց հետ շփվելու էթիկա։
Երբ երկրորդի որդու գործերն ավելի են լավանում, նրանք տեղափոխվում են այլ բնակարան՝ ավելի լավը և ավելի հարմարավետ։ Տեղափոխվելու օրը երկու հարևանները հանդիպում են, և երկրորդն ասում է առաջինին․ «Իմ երեխան մեկն էր, բայց նրա հասած բարձունքներին քո հինգ երեխաները նույնիսկ միասին չկարողացան հասնել»։
«Կտակ վասն գանձի» Վարդան Այգեկցի
Իմաստասէր ոմն աղքատ ունէր ծոյլ որդիս եւ ի ժամ մահուն կոչեաց զորդիսն եւ ասէ.
— Ո՛վ որդեակք, բազում գանձ կայ պահեալ ի հարցն իմոց յայգին մեր, իսկ զտեղին ոչ ցուցանեմ ձեզ, այլ որ աշխատի ևւ խորագոյն փորէ, նա գտանէ զգանձն:
Եւ յետ մահուն հօրն, սկսան որդիքն ջանալ մեծաւ աշխատութեամբ եւ խորագոյն վարէին, եւ ամէն մէկ իւրն ջանայր, զի ինքն գտցէ զգանձն:
Եւ սկսաւ այգին աճիլ եւ զօրանալ եւ ետ բազում պտուղ եւ ելից զնոսա գանձիւ:
Բառարան
ոմն — մի մարդ, մեկը (ոմն աղքատ – մի աղքատ մարդ)
որդիս — որդիներ
ի ժամ մահուն — մահվան ժամին
կոչեաց — կանչեց
զորդիսն — որդիներին
որդեակք — որդյակներ
պահեալ — պահված
ի հարցն իմոց — իմ հայրերից, իմ հայրերի կողմից
յայգին — այգում
զտեղին — տեղը
ոչ ցուցանեմ — ցույց չեմ տալիս
որ — ով, ով որ
խորագոյն — ավելի խոր
փորէ — այստեղ` փորի
գտանէ — այստեղ` կգտնի
յետ մահուան հօրն — հոր մահվանից հետո
մեծաւ աշխատութեամբ — մեծ չարչարանքով
վարէին — վարում էին
իւր ջանայր — ինքն էր ջանում (ձգտում էր)
զի — որ, որպեսզի
գտցէ — գտնի, կգտնի, պիտի գտնի, գտնելու է
ետ — տվեց
ելից — լցրեց
զնոսա — նրանց
գանձիւ — գանձով
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.Ճիշտ կարդա այս բառերն ու բառակապակցությունները.
Կոչեաց, որդեակք, պահեալ, աշխատութեամբ, յայգին, յետ, զտեղին, զգանձն, զնոսա, մահուան, խորագոյն, իւրն:
2.Հետևյալ բառերն ու բառակապակցություններն աշխարհաբար դարձրու.
Ասէ – ասել
որդիքն – որդիները
սկսան – սկսեցին
յայգին մեր – մեր այգին
զգանձն – գանձը
սկսաւ – սկսեց
բազում պտուղ – բարիք
ետ բազում պտուղ – տվեց բազում պտուղներ
3. Աշխարահաբար դարձրու առակը:
Իմաստասեր աղքատ մեկն ուներ ծույլ որդիներ և մահվան ժամանակ կանչեց որդիներին և ասեց.
— Ո՛վ որդիներ, բազում գանձեր կա պահված իմ հայրերի կողմից մեր այգում, իսկ տեղը ցույց չեմ տալու, այլ ով որ աշխատի և խորագույն փորի, նա կգտնի գանձերը:
Եվ հոր մահվան օրվանից սկսած, սկսեցին որդիները ջանալ մեծ չարչարանքով և խորագույն վարել, և ամեն մեկն ինքն էր ջանում, որ ինքը գտնի գանձերը:
Եվ սկսեց այգին աճել և զորանալ և տվեց բազում պտուղ և լցրեց նրանց գանձով:
4.Ինչի՞ց է երևում հոր իմաստասեր լինելը:
Հայրը գիտակցում էր, որ իր մահը մոտ է և չէր ցանկանում, որ իր մահից հետո իր որդիները լինեն ալարկոտ, չունենան իրենց ապրուստի միջոցը և ժառանգությունը վատնելուց հետո ձեռնունայն մնան։ Նա որդիներին պատմեց գանձերի մասին, որոնք իրականում գոյություն չունեին։ Որդիները գանձերը գտնելու նպատակով սկսեցին աշխատել հեղի հետ և հողը բերրի դարձնել։ Հենց այստեղ էլ կայանում է հոր իմաստունությունը։
5.Մեկ նախադասությամբ գրիր` ի՞նչ է ցույց տալիս առակը:
Առակը սովորեցնում է, որ յուրաքանչյուրն իր աշխատանքի միջոցով պետք է հասնի հարստության, ձեռք բերի համբավ և ստեղծի իր ապրուսի միջոցը։
Մայիսի 3-7 (Թեմա 23, Թեմա 24)
Թեմա 23. 1826-28թթ. ռուս—պարսկական պատերազմը և արևելահայությունը
ա/ 1826-28թթ․ ռուս-պարսկական պատերազմը
բ/ Թուրքմենչայի պայմանագիրը /բանավոր, էջ 31-34/․
Թեմա 24. 1828-29թթ. ռուս—թուրքական պատերազմը և արևմտահայությունը
ա/ 1828-29թթ. ռուս-թուրքական պատերազմը և արևմտահայությունը
բ/ Ադրիանապոլսի պայմանագիրը /բանավոր, էջ 39-42/.
Առաջադրանք․
1․ Ներկայացրե՛ք Թուրքմենչայի և Ադրիանապոլսի պայմանագրերը։ Փորձե՛ք գնահատել դրանք։
Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև, 1828 թ-ի փետրվարի 10-ին: Պայմանագրով Արևելյան Հայաստանն ազատագրվել է պարսկական լծից և միացել Ռուսաստանին: Ռուսաստանի կողմից ստորագրել է գլխավոր հրամանատար, գեներալ Իվան Պասկևիչը, Պարսկաստանի կողմից՝ թագաժառանգ Աբբաս Միրզան: Թուրքմենչայի պայմանագիրն ամրապնդել է Ռուսաստանի դիրքերն Այսրկովկասում, նպաստել ռուսական ազդեցության ուժեղացմանը Միջին Արևելքում և թուլացրել Անգլիայի դիրքերն Իրանում: Արևելյան Հայաստանը դարձել է հայ ժողովրդի ազգահավաքման և գոյատևման հաստատուն և ապահով կենտրոն:Ռուս-պարսկական (1804-1813թթ.) պատերազմից հետո ստորագրված Գյուլիստանի պայմանագիր՝ Ռուսական կայսրության և Ղաջարական Պարսկաստանի միջև: Իրադարձությունը տեղի է ունեցել Արցախի Գյուլիստան գյուղում, 1813 թվականի հոկտեմբերի 12-ին: Գյուլիստանի հաշտության պայմանագիրով ամրագրվեց Արևելյան Վրաստանի միացումը Ռուսաստանին, որը կայացել էր դեռ 1801 թվականին, և կայսրությանն անցան նոր տարածքներ՝ ժամանակակից Դաղստանը, Ադրբեջանը և Արցախը: Իրանի Թուրքմենչայ գյուղում կնքված հաշտության պայմանագրով հաստատվեցին Գյուլիստանի պայմանագրի կետերը և առաջ եկան նոր ձեռքբերումներ։ Պայմանագիրը խաղաղություն բերեց Հարավային Կովկասում: Երկու երկրների վաճառականներին ազատ առևտրի իրավունք տրվեց։Պայմանագրերը գնահատում եմ դրական, քանի որ յուրաքանչյուր քայլ ի օգուտ է ժողովրդին:
Ապրիլի 26-30 (Թեմա 21, Թեմա 22)
Թեմա 21. Հայ ազատագրական պայքարի վերելքը: Իսրայել Օրի.
ա/ Էջմիածնի 1677թ. ժողովը: Հակոբ Ջուղայեցի
բ/ Ի. Օրու գործունեությունը / 8-րդ դասարանի դասագիրք, էջ 8-10
Թեմա 22. Զինված պայքարը Արցախում և Սյունիքում
ա/ Զինված պայքարը Արցախում
բ/ Զինված պայքարը Սյունիքում /8-րդ դասարանի դասագիրք, էջ 12-20
Առաջադրանք․
1. Ձեր կարծիքով՝ հայ գործիչները Հայաստանի ազատագրության հարցը պետք է կապեին Եվրոպայի՞, թե՞ Ռուսաստանի հետ:
Եվրոպայում մենք չստացանք այն օգնությունը, որն անհրաժեշտ էր և մենք ակնկալում էինք, այդ պատճառով էլ գնացինք Ռուսաստան՝ ներկայացնելու ազատագրության ծրագիրը: Սակայն երբ մենք Ռուսատանին ներկայացրինք մեր ծրագրերը, Ռուսաստանն լինելով պատերազմի մեջ, հույս է տալիս մեզ, որ պատերազմի ավարտից հետո կաջակցի մեզ:Ես կարծում եմ, որ սխալ էր ազատագրական հարցը կապել Եվրոպայի կամ Ռուսաստանի հետ։
2. Նկարագրե՛ք Հալիձորի ճակատամարտը։
1727թ.-ի մարտին թուրքերը պազզարեցին Հալիձորի բերդը:Որոշվում ենք անցնել հակահարձակման:Եվ այդ ժամանակ Մխիթարը և տեր Ավետիսը դիմում են զորքին՝ «Արիացե՛ք, մի՛ երկնչեք, հետևե՛ք մեզ: Եթե մոտ է մեր վախճանը, քաջաբար մեռնենք, որովհետև մեզ համար ավելի լավ է պարիսպներից դուրս արիությամբ մեռնել, քան այստեղ՝ մեր աչքի առաջ, տեսնել մեր ընտանիքների ու բարեկամների մահը»: Երեք հարյուր զինյալներ աննկատ դուրս գալով բերդից հանկարծակի հարվածում են թշնամուն հասցնելով մեծ կորուստներ:Նրանցից նաև խլում ենք մեզնից կողոպտված ունեցվածքը:Հետապնդելով թշնամուն նաև ազատագրում ենք Մեղրին:Այս հաղթանակներից հետո մեր մեջ վերածնվում է վստահությունը սեփական ուժերի նկատմամբ:
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրություն
Գլուխ 2․ Մարդու և քաղաքացու իրավունքները և ազատությունները
Հոդված 23. Մարդու արժանապատվությունը
Մարդու արժանապատվությունն անխախատելի է։
Մարդու արժանապատվությունը ամենամեծ հիմքն է մարդու համբավի, ուստի լիովին համամիտ եմ այս հոդվածի հետ։ Ոչ ոք իրավունք չունի վարկաբեկել դիմացինին և ազդել նրա արժանապատվության վրա․ յուրաքանչյուր ոք ինքն է պատասխանատու իր արժանապատվության համար։
Հոդված 26. Խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի արգելքը
1. Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի։
Մարդուն խոշտանգելը, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի արժանացնելը հաճախ վերագրվում է որպես արժանի պատասխան, սակայն գոյություն ունի օրենքներ և յուրաքանչյուր ոք իր գործած սխալի համար պատժվում է օրենքի սահմաններում։
2. Մարմնական պատիժներն արգելվում են։
Մարմնական պատիժների արգելված լինելը համարում եմ շատ ճիշտ, որովհետև ոչ ոք իրավունք չունի դիմացինի մարմնի հետ վարվել այնպես, ինչպես ինքն է ցանկանում։ Օրինազանցների համար գործում են հատուկ պատիժներ, օրենսգրքում սահմանված կարգով՝ ազատազրկում, դրամական փոխհատուցում։
3. Ազատությունից զրկված անձինք ունեն մարդասիրական վերաբերմունքի իրավունք։
Եթե մարդ խախտել է օրենք, դա չի նշանակում, որ նրա նկատմամբ պետք է վերանա մարդասիրական վերաբերմունքը։ Անձամբ կարծում եմ, որ հատկապես մարդկային վերաբերմունք պետք է ցույց տալ օրինազանցներին, որպիսի նրանք գնահատելով այդ վերաբերմունքը փորձեն ուղվել։
Հոդված 28․ Օրենքի առջև ընդհանուր հավասարությունը
Բոլորը հավասար են օրենքի առջև։
Օրենքները ստեղծված չեն անհատի համար, դրանք ստեղծված են մարդկանց համար, ուստի ոչ ոք իրավունք չունի անտեսել օրենքները և իրեն մյուսներից վեր դասել։ Պատասխանատվության ենթարկվելը չի որոշվում մարդու խավով, այլ ըստ նրա օրենի խախտումի։
Հոդված 30. Կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարությունը
Կանայք և տղամարդիկ իրավահավասար են։
Առանձին կանանց և տղամարդկանց հավասարության մասին ունեցել ենք դաս—քննարկում, որի ընթացքում մենք եկանք եզրահանգման, որ կանայք և տղամարդիկ կյանքի բոլոր ոլորտներում հավասար են։ Կյանքի ոլորտներից է համարվում նաև պետական օրենքները, ուստի անկախ սեռից յուրաքանչյուր ոք իրավահավասար է։
Գործնական աշխատանք
26-30 апреля (Урок 1-2)
Искусственный интеллект
Технологии очень быстро развиваются и искусственный интеллект тоже . Искусственный интеллект много где используют.Многие фабрики сейчас используют роботов, и людям нечего делать. Я думаю, что искусственный интеллект необходим, потому что искусственный интеллект может считать и сказать, что человечество должно делать, чтобы люди жили лучше.Но многие люди думают, что если так продолжаться, роботов в нашей стране будет больше, чем людей. Но я думаю что эти искусственние интелекты будут умнее и сильнее нас, но некогда не могут заменить нас, потому что они не будут думать как человек. Они могут делать то, что мы хотим, но не могут решать проблемы которые не будут имеет ответ в этих интеллектах, а человек всегда может думать что-то новое и делать то, что хочет.
«Հովանոցը» Լեոնիդ Ենգիբարյան
Կարդացե՛ք ստեղծագործությունը և կատարե՛ք ա և բ առաջադրանքները.
Մի փոքր լռելուց հետո աղջիկն ասաց.
— Բայց մենք տուն չունենք, որտե՞ղ ենք ապրելու:
Տղան ժպտաց ու պատասխանեց, որ ինքը հովանոց ունի, որ այն բոլորովին նոր է և կբացվի, եթե սեղմես կոճակը: Ասաց նաև, որ հովանոցը հիանալի տուն է՝ երկուսին շատ հարմար: Ճիշտ է, այդ տունը պատեր չունի, բայց դրա փոխարեն եթե ձեռքդ մեկնես, հեշտությամբ կարող ես իմանալ, թե ինչ եղանակ է դրսում: Տուն-հովանոցով կարելի է ճամփորդել, ունկնդրել անձրևին ու նաև…
Ու աղջիկը չհարցրեց նաև ի՞նչ: Աղջիկը պարզապես գնաց ուրիշի մոտ, որովհետև այդ ուրիշը հարմարավետ բնակարան ուներ, թեև հովանոց չկար նրանց տանը: Ինչների՞ն էր պետք: Մարդը երկու տան կարիք չունի:
Հիմա շատ տարիներ հետո, աղջիկը վերջապես հասկացել է, թե ինչ հրաշալի հովանոց է կորցրել: Դա մի փոքրիկ պարաշյուտ էր, որից բռնելով կարելի էր թռչել հատկապես անձրևոտ օրերին…
Եվ աղջիկն արդեն թախծում էր իր երեքսենյականոց բնակարանում, որովհետև որքան մեծ է բնակարանը, այնքան հեռու են իրարից այնտեղ ապրողները: Ու երբ անձրև է գալիս, աղջիկն ուզում է պատուհանից դուրս նետվել` հովանոցը գտնելու հույսով: Բայց մի՞թե 15-րդ հարկից կարող ես գտնել հենց քո հովանոցը: Եվ անգամ եթե կարողանաս գտնել, ի՞նչ իմանաս՝ աշխատո՞ւմ է արդյոք վերելակն այսօր, թե՞ ոչ…
ա) Երկու համամեմատաբար ինքնուրույն մասերի բաժանե՛ք ստեղծագործությունը: Վերնագրե՛ք այդ մասերից յուրաքանչյուրը՝ հիմնավորելով Ձեր ընտրած վերնագիրը:
1) Գնահատված կյանք
Աղջիկը գնահատում էր իրեն սիրողին և պատրաստ էր նրա հետ անցնել բազում փորձությունների միջով։ Նա գիտակցում էր, որ ապրելու տեղ չունեն, իսկ տղան հնարավորություն չունենալու պատճառով, ժամանակավոր ապրելավայր էր առաջարկում հովանոցը։
2) Չգնահատված կյանք
Աղջիկը չգնահատելով աղքատ տղայի սերը՝ ամուսնացավ հարուստի հետ։ Նա ապրում էր երեք սենյականոց բնակարանում, բայց դժբախտ էր, իսկ եթե ապրեր հովանողում, կանցներ դժվարությունների միջով, բայց կլիներ երջանիկ։ Նա խուսափեց դժվարություններից և ապրեց ապահով, բայց հոգով՝ դժբախտ կյանքով։
բ) Ո՞րն է ստեղծագործության գաղափարը, հեղինակի ասելիքը: Համաձա՞յն եք այդ գաղափարի հետ: Հիմնավորե՛ք:
Ըստ իս ստեղծագործության գաղափարն այն էր, որ պետք է գնահատել ուրիշների աջակցությունը և երբեք չպետք է անտեսել այն: Ես համաձայն եմ այս գաղափարի հետ, որովհետև երբեք չես իմանա՝ ինչ կլինի քեզ հետ ապագայում։ Պետք է գնահատել ուրիշների աջակցությունը: Եթե ինչ-որ իրավիճակում հայտնվես, երբ ունենաս օգնության կարիք, և հայտնվի այդ մեկը՝ ով պատրաստ է օգնել քեզ, երբեք չպետք է անտեսես և չգնահատես նրա աջակցությունը:
Քնարիկ Հակոբյան 